Vum Heba und achlei mee vum Looslàà

Vur Leonie Barandun-Alig

Epa muass ma Looslàà, au wema eigantli nu heba wetti. Epa geit ds sab guat und epa màchts varuggt wee.

Faara im Augschta ischt miini Mamma gschtoorba. Vu eim Tàgg uf dan àndara – eifàch asoo. Ma weiss jo scho, dàss deer Tàgg as Tàggsch chunnt – ma ischt jo scho as groossas Techtarli. Abar gglii het ma net darmit grachnat. Wiar chennt zwààr hit àlls plààna, abar dr «Gvàttar Tood» maaldat schi au hit nu net à.

Nàà dem as ma d Hànd as letschts Mààl ghebt und valicht nu as Aali gmàcht het, muass ma looslàà. Nü wia? Wia chànn ma nauwis odar epar looslàà, wà àlbig dàà gsi ischt? Dàss geit doch gààr net! Wia wenn dr Himmal uf ds Mààl nimma dàà
waari. Ds sab geit jo au net. De ischt de nimma vill mit groossam Techtarli. Abar mit dr Zit markt ma de, dàss as eba genau d Zit ischt, wà eim bim Looslàà halffa tuat. Moora chunnt an nüuwa Himmal.

Mit da Chind isch as àlbig as Heba und as Looslàà midanànd. Schii chomant uf d Waalt und scho het ma schi nimma undar am Haarz. Ds Looslàà fààt also net eerscht mim Tood à. Nei, villmee mit am eerschta Schnüüf wà as Poppi màcht. De chomant sch eltar und ma markt uf ds Mààl, dàss dia chliina Geefli eim eifach nimma welant heba uf am Wagg in da Làda. Schii welant looslàà. Schii welant eim au nimma heba, wenn sch uf ara Müüra dopna schtaant. Schii welant namli an Sàtz obanààpa tüuwa. Gànz alei. Wenigschtans tarf ma schi de nu gschwint achlei heba und treeschta, wenn sch darbia üf d Nàsa ghijant …

Epa tuan i mi mit dem varuggt schwaar. As chunnt miar afart asoo voor, àlls warant schii – oder ds Laba – eifach witergliffa und ich salbar abar schtàà pliba. Schii heint loosglàà und ich hatti so gaara nu ghebt. Valicht isch as au achlei wia bin ara Liabi, wà uf dr einta Sita eba keini me ischt. Ma markt uf ds Mààl, dàss ma looslàà muass. Odar nu trüürigar – ma chunnt loosglàà. Abar au dart chunnt moora an nüuwa Himmal.

I teecha, heba oder eba feschtheba, het au an hüffa mit Àngscht z tüuwa. Àngscht zum Looslàà odar Àngscht vor am Nüuwa, vor nauwis, wo ma net kennt. As ischt eifàchar, wema am Ààlta fescht hebt. As ischt jo guat wias ischt, ma kennts. Fartig!

Ma muass abar epa au an Bindig oder an Tradizioo chenna looslàà. Nü will ma
nauwis üss Gwonkat àlbig gmàcht het, heisst ds sab jo net, dàss ma fir àlbig an dem feschtheba setti, muass odar tarf. As brüücht namli vill mee Muat zum nauwis looslàà, as zum drà feschtheba. Im beschta Fàll antschteit apis vill Bessars und Schennars drüss üssa. Natiirli chànn ma au grüüsig uf d Nàsa fleiga und muass widar vu voorna àfàà. Jànu sa de. Ma ischt jo schliassli as groossas Techtarli.

Leonie Barandun-Alig (35) ist verheiratet und Mutter zweier (Vor)-Schulkinder.
Sie ist im Vorstand der Walservereinigung Graubünden sowie der Internationalen Vereinigung für Walsertum. Kürzlich wurde sie von den Usern des Onlineportals «suedostschweiz.ch» zur Bündnerin des Jahres 2016 erkoren – unter anderem auch wegen ihres Engagements für kranke Kinder.